 |
| Ο Αρισταίος δημιουργός του λαδιού, του κρασιού, του μελιού, του τυριού, των βοτάνων, της χρήσης το πετρελαίου, της στέρνας, ο θεοποιημένος ήρωας της μυθικής εποχής των Πρωτοελλήνων (Πλίνιος Nat.Hist. VII 199, Νόννος Ε. 258 κ. εξ.).. Γλυπτό από το Μουσείο Λούβρου. |
των βοσκών και της τυροκομίας,
της μελισσοκομίας του μελιού και του υδρομελιού πριν το κρασί,
της αμπελοκαλλιέργειας και του κρασιού,
της ελαιοκαλλιέργειας για τις ελιές και το λάδι,
της άλεσης του πετρελαίου για την άσφαλτο και την αδιαβροχοποίηση των πλοίων,
των φαρμακευτικών βοτάνων,
Ο προστάτης του κυνηγιού , και των άνεμων που παρείχαν κάποια ανάπαυλα από τον καύσωνα του κατακαλόκαιρου.
 |
| Αρισταίος ο θεοποιημένος ήρωας της μυθικής εποχής των Πρωτελλήνων Πελασγών. Μουσείο Λούβρου Ρωμαϊκό αντίγραφο |
Το όνομά του προέρχεται από την ελληνική λέξη Αρίστος , «άριστος» ή «πιο χρήσιμος."
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΑΙΟΥ
ΓΟΝΕΊΣ
[1] ΑΠΟΛΛΩΝ & KYΡΗΝΗ (Ησίοδος Κατάλογοι Γυναικών Frag 93, Πίνδαρος Πυθίου 9 ant3, Βακχυλίδης Frag 45, ο Παυσανίας 10.17.3, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης 4.81.1, Υγίνος Fabulae 161, Υγίνος Astronomica 2.4, Οβίδιος Fasti 1.363, ο Βιργίλιος Γεωργικά 4.320, Νόννο Διονυσιακά 5.212 & 13.253)
[2] ΟΥΡΑΝΟΣ & ΓΑΙΑ (Ελληνική Λυρική IV Βακχυλίδης Frag 45)
[3] ΚΑΡΥΣΤΟΣ (Ελληνική Λυρική IV Βακχυλίδης Frag 45)
ΑΠΌΓΟΝΟΣ
[1] ΑΚΤΑΙΟΝ (από Αυτονόη) (Απολλόδωρος 3.30, Καλλίμαχος Ύμνος V Το Bath της Παλλάδος 106, Παυσανίας 10.17.3, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης 4.81.1, Υγίνος Fab 181, Υγίνος Astronomica 2.4, Διονυσιακά 5.212)
[2] ΜΑΚΡΗΣ (Αργοναυτικά 4.1128 )
[3] ΧAΡMOS, Καλλικάρπου (Διόδωρος Σικελιώτης 4.81.1)
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΊΑ
Αρισταίος, αρχαία μυθική θεότητα ήρωας που λατρευόταν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, όπως στη Θεσσαλία, και τη Βοιωτία, αλλά κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, του Ιονίου και της Αδριατικής θάλασσας, η οποία κάποτε κατοικήθηκε από τους Πελασγούς [Πρωτοέλληνες].
Τα διαφορετικά στοιχεία για τον Αρισταίο, που κάποτε ήταν ένας θνητός, και ανέβηκε στην αξιοπρέπεια ενός ήρωα θεού μέσα από τα οφέλη που είχε η ανθρωπότητα από τη δράση του, φαίνεται να έχουν προκύψει σε διάφορα μέρη και ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, έτσι ώστε να αναφέρεται σε πολλά διαφορετικά όντα , τα οποία στη συνέχεια εντοπίστηκαν ενωμένοι σε ένα κοινό μυθικό πρόσωπο ήρωα θεοποιημένο που κατά τις εκστρατείες του επίσης θεοποιημένου Διόνυσου επειδή διέδωσε σε όλο το γνωστό κόσμο αυτές τις ανακαλύψεις και εφευρέσεις.Μνημεία τους υπάρχουν μέχρι στην Ινδία
Έχει περιγραφεί είτε ως γιος του Ουρανού και της Γης, ή σύμφωνα με μια γενικότερη παράδοση, ως γιος του Απόλλωνα από την Κυρήνη, την εγγονή του Πηνειού [Peneius].
Άλλες περισσότερο τοπικές παραδόσεις, καθορίζουν σαν τον πατέρα του τον Χείρωνα ή τόν Κάρυστο. (Διόδ. Iv. 81, & γ .; Απόλλωνα. Rhod. Iii. 500, και γ. Με τη Σχολ .; Pind. Pyth ix. 45, και γ.)
Οι ιστορίες για τα νεανικά του χρόνια είναι θαυμάσιες, και τον δείχνει ταυτόχρονα ως τον αγαπημένο των θεών.
Η μητέρα του Κυρήνη είχε μείνει μακριά από τον Απόλλωνα στο όρος Πήλιο. Στη Λιβύη όπου βρήκε την τόλμη να παλέψει με ένα λιοντάρι η Κυρήνη πήρε το όνομά της, και εκεί γέννησε τον Αρισταίο.
Αφού μεγάλωσε, ο Αρισταίος πήγε στη Θήβα της Βοιωτίας, όπου έμαθε από τον Χείρωνα και τις μούσες τις τέχνες της θεραπείας και της προφητείας. Σύμφωνα με ορισμένες δηλώσεις παντρεύτηκε την Αυτονόη, την κόρη του Κάδμου, η οποία του γέννησε αρκετούς γιους, το Χάρμο,[Charmus], Καλαίκαρπο,[Calaicarpus], Ακταίων, και Πολύδωρο. (Ησίοδος. Theog. 975.)
Μετά τον ατυχή θάνατο του γιου του Ακταίων, έφυγε από τη Θήβα και πήγε να μείνει στο Κείος, οι κάτοικοι του γλύτωσαν από μια καταστροφική ξηρασία, με την ανέγερση ενός βωμού του Δία [Icmaeus]. Αυτό οδήγησε σε μια αναγνώριση του Αρισταίου μαζί με τον Δία στο Κείος.
Από εκεί επέστρεψε στη Λιβύη, όπου η μητέρα του προετοιμάζει τον στόλο, με το οποίο έπλευσε προς τη Σικελία, μαζί με το στόλο του Διονύσου επισκέφθηκε πολλά νησιά της Μεσογείου αλλά και χώρες πέρα από αυτή, και για ένα διάστημα κυβέρνησε στη Σαρδηνία.Το γεγονός αποδεικνύεται από αναφορές σε κείμενα και μνημεία αφιερώματα που φτάνουν στη Ινδία, την Περσία την Αίγυπτο οι οποίες διατείνονται πως γεννήθηκε εκεί .
Από τα νησιά αυτά η λατρεία του εξαπλώθηκε πάνω από τη Μεγάλη Ελλάδα Magna Graecia και άλλες ελληνικές αποικίες. Επιτέλους πήγε στη Θράκη, όπου ξεκίνησε στα μυστήρια του Διονύσου, και αφού κατοικούσε για κάποιο χρονικό διάστημα κοντά στον Αίμο, όπου ίδρυσε την πόλη της Αριστάεον [Aristaeon], ο ίδιος εξαφανίστηκε. (.. Comp Παυσ x 17 § 3).
Ο Αρισταίος είναι ένας από τους πιο ευεργετικούς θεοποιημένους ήρωες της μυθικής- προϊστορικής εποχής που περιγράφη η Ελληνική μυθολογία: Λατρεύτηκε ως ο δημιουργός και προστάτης των κοπαδιών και των βοσκών του τυριού, του αμπελιού και του κρασιού, της μελισσοκομίας και της παραγωγής μελόκρασου πριν το κρασί, της ελιάς και του λαδιού, δίδαξε τους άνδρες να κυνηγούν και να κρατούν τις μέλισσες.
Απέτρεψε τις πυρκαγιές από τη ξηρασία λόγω της θερμότητας του ήλιου και άλλες αιτίες της καταστροφής λόγω πυρκαγιάς και ξηρασίας με τις στέρνες σε αγρούς και σπίτια γιαυτό έδωσαν στο δροσιστικό άνεμο του καλοκαιριού το όνομα του.
Τα οφέλη που είχαν καρπωθεί οι άνθρωποι, διέφεραν σε διαφορετικές θέσεις ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους:
Στον Κείο, ο οποίος ήταν πολύ εκτεθειμένος σε θερμότητα και την ξηρασία, μέσω της συλλογής της βροχής και κατανομής του ως δροσιστικού με τον καλοκαιρινό άνεμο.
Στη Σάμο έδωσε τη γνώση για το κρασί και το αμπέλι.
Στη Θεσσαλία και την Αρκαδία ήταν ο προστάτης των κοπαδιών και των μελισσών. (Βιρτζ. Γεωργ. Θ. 14, iv. 283, 317.) Justin (xiii. 7)
Ρίχνει τα πάντα σε σύγχυση η περιγραφή του ως Νόμιος και Αγρεύς [Nomios και Agreus], τα οποία είναι μόνο επώνυμα του Αρισταίου.
Σεβόμενοι τη θεότητα του ήρωα φέρουν παραστάσεις της πάνω σε αρχαία νομίσματα.
AGREUS (Agreus), ένας κυνηγός, εμφανίζεται ως επώνυμο του Πάνα και Αρισταίος. (. Pind . Pyth ix 115?.. Apollon Rhod iii 507?.... Διόδ iv 81?. Hesych SV ?. Σαλμάς . Ad Solin σελ 81.).
NO'MIUS (Noumios), ένα επώνυμο των θεοτήτων προστασίας των βοσκοτόπων και των βοσκών, όπως ο Απόλλων, Παν, Ερμής, και Αρισταίος. (Aristoph. Thesmoph. 983?.. Anthol Palat ix 217?.. Callim Ύμνο στην Apoll.. 47.)
Πηγές:
1.''Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής, Βιογραφιών και μυθολογίας''.
2. Διόδωρου Σικελιώτη''ιστορική βιβλιοθήκη: ήρωες και ημίθεοι των Ελλήνων''
ΚΛΑΣΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΑΙΟΥ
Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, Αργοναυτικά 2. 498 ff (trans Rieu.) (Ελληνική επική C3rd π.Χ.):
. "Τα ξημερώματα οι άνεμοι Etesian φυσούσαν σε πλήρη ισχύ, όπως κάνουν σε όλο τον κόσμο με διάταγμα από τον Δία.
Λαογραφικά λένε συνήθως μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια βοσκοπούλα που ονομάζονταν Κυρήνη, η οποία έβοσκε τα κοπάδια της στα νερό λιβάδια του Πηνειού ποταμού και ήταν παρθένα.
Αλλά μια μέρα, όταν έφερε τα πρόβατα της κάτω από το ποτάμι, ο Απόλλων την έκλεψε και τη μετέφερε μακριά, στην μακρινή Λιβύη κοντά στο [Myrtosian] Όρος.
Εκεί τον γεννήθηκε ένας γιος που ονομάζεται Αρισταίος, ο οποίος λέγεται τώρα [στα cornlands της Haimonia] ως (Agreus) κυνηγός και ( Nomios) ο Ποιμένας .
Η Κυρήνη έμεινε στη Λιβύη με διαταγή από τον Απόλλωνα, ο οποίος σε ένδειξη της αγάπης του την έκανε μια Νύμφη που έγινε και κυνηγός με το δώρο μιας μακράς ζωής .
Αλλά πήρε βρέφος γιο του μακριά για να ανατραφεί από τον Χείρωνα (Chiron) στη σπηλιά του.
Όταν το παιδί είχε μεγαλώσει στις θείες Μούσες τον βρήκε μια νύμφη, τον δίδαξε την τέχνη της θεραπείας και της προφητείας, και τον έκανε ο βοσκός όλων των κοπαδιών τους που βοσκούσαν στην [Athamantian] πεδιάδα στην Φθία, στο στρογγυλό Όρος Όθρυς και στην κοιλάδα των ιερών ποταμών Απιδανού.
Ήρθε μια στιγμή, όμως, όταν ο Αρισταίος μετανάστευσε.
Ο αστέρας Σείριος έκαιγε -μάλλον αναφέρεται σε διχόνοια- τα μινωικά νησιά από τον ουρανό, και οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να βρουν καμία μόνιμη θεραπεία για το πρόβλημα μέχρι ο βασιλιάς Aπόλλωνας να βάλουν στο κεφάλι τους την ιδέα να στείλουν για να ειδοποιήσουν τον Αρισταίο.
Έτσι, όπως είχε εντολή από τον πατέρα του, ο Αρισταίος πάει να συνενώσει τη Παράσσιο φυλή, οι οποίοι είναι απόγονοι του Λυκάονα, αριστερά από τη Φθία, και εγκαταστάθηκε στην Κέα.
Σήκωσε ένα μεγάλο βωμό στο θεό Δία και έκανε τελετουργικές προσφορές στους λόφους για τον αστέρα Σείριο-Σκύλο και στον Δία, τον ίδιο τον Υιό του Κρόνου.
Σε απάντηση, ο Δίας έδωσε εντολές και οι άνεμοι Etesian-Άριστοι ανανέωσαν τη γη για σαράντα ημέρες.
Οι ιερείς της Κέας εξακολούθησαν να κάνουν σε ετήσια βάση θυσία πριν από την ανατολή του αστέρα Σείριου-Σκύλου. "
Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ιστορίας 4. 81. 1 (trans Oldfather.) (Έλληνας ιστορικός C1st π.Χ.):
«Ο Αρισταίος ήταν γιος του Απόλλωνα και της Κυρήνης , την κόρη του Υψέος [Hypseus] γιος του [του ποταμού] Πηνειού, και ο τρόπος της γέννησης του δίνεται από ορισμένους συγγραφείς των μύθων ως εξής: Απόλλων ερωτεύτηκε με μια παρθένα με όνομα Κυρήνη, η οποίος είχε μεγαλώσει στη γειτονιά του Πηλίου και ήταν αξεπέραστης ομορφιάς , και τη μετέφερε μακριά από εκεί σε εκείνο το τμήμα της γης της Λιβύης, όπου σε μεταγενέστερους χρόνους ίδρυσε μια πόλη και την ονόμασαν, μετά από αυτήν Κυρήνη.
Τώρα Απόλλων γέννησε από τη Κυρήνης ένα γιο τον Αρισταίο και το έδωσε ενώ ήταν ακόμα ένα μωρό στα χέρια των Νυμφών να το γαλουχήσει, και οι τελευταίες του χάρισαν τρία διαφορετικά ονόματα, αποκαλώντας τον, δηλαδή, Nόμιος [Βοσκός], Αρισταίος, και Argeus [ο κυνηγός].
Έμαθε από τις Νύμφες πώς για να πήζει το γάλα [δηλαδή πώς να κάνει το τυρί], να κάνει κυψέλες μελισσών, και να καλλιεργεί ελιές, και ήταν ο πρώτος που ανέθεσε στους άνδρες αυτά τα θέματα.
Και λόγω του πλεονεκτήματος που ήρθε από αυτές τις ανακαλύψεις οι άνδρες που είχαν λάβει τις ευεργεσίες του παρέσχεσαν προς τον Αρισταίο τιμές ήρωα ίσες με εκείνες που προσφέρονται στους θεούς, όπως είχαν κάνει και στην περίπτωση του Διόνυσου.[άρα και ο Διόνυσος ήταν θνητός ήρωας θεοποιημένος της μυθικής προϊστορικής εποχής]
Μετά από αυτό, λένε, ο Αρισταίος πήγε στη Βοιωτία, όπου παντρεύτηκε μία από τις κόρες του Κάδμου, την Αυτονόη από την οποία γεννήθηκε ο Ακταίων , οι οποίοι μύθοι αφορούν, πως κομματιάστηκε από τους δικούς τους σκύλους . . .
Όσο για τον Αρισταίο, μετά το θάνατο του Ακταίονα, μας λένε, πήγε στο μαντείο του πατέρα του Απόλλωνα, ο οποίος προφήτευσε σ 'αυτόν ότι ήταν να αλλάξει το σπίτι του στο νησί της Κέας ... και του είπε επίσης τις τιμητικές διακρίσεις που θα του γίνονταν μεταξύ των Κείων. Για αυτό έπλευσε στο νησί , αλλά από μια πληγή επικράτησε σε όλη την Ελλάδα η θυσία που πρόσφερε ήταν εκεί για λογαριασμό όλων των Ελλήνων. Και δεδομένου ότι η θυσία έγινε κατά τη στιγμή της ανόδου του αστεριού Σείριος (Sirius), η οποία είναι η περίοδος όταν τα μελτέμια συνήθως πνέουν, τότε τα λοιμώδη νοσήματα, όπως μας λένε, έφτασαν στο τέλος τους. Τώρα ο άνθρωπος που συλλογίζεται επάνω σε αυτήν την περίπτωση μπορεί εύλογα να θαυμάσει την περίεργη τροπή που πήρε η τύχη; Για τον ίδιο άνθρωπο που είδε τον γιο του να θανατώνεται από τα σκυλιά να θέσει επίσης τέλος στην επιρροή του άστρου που, απ 'όλα τα αστέρια του ουρανού, φέρει το ίδιο όνομα [δηλαδή ο Σείριος ο αστέρας σκύλος] και θεωρείται ότι έχει φέρει μια καταστροφή της ανθρωπότητας. Με τον τρόπο αυτό ήταν υπεύθυνος για τη διάσωση των ζωών των υπολοίπων.
Έχουμε ακόμη πληροφορηθεί ότι ο Αρισταίος άφησε απογόνους πίσω στο νησί της Κέας και στη συνέχεια επέστρεψε στη Λιβύη, από όπου και με τη βοήθεια της μητέρας του και μιας Νύμφης, έγινε αποβίβαση στο νησί της Σαρδηνίας.
Εδώ έκανε το σπίτι του, και αφού αγαπούσε το νησί λόγω της ομορφιάς του, έθεσε ως στόχο φυτεύσεις σε αυτό, και το έκανε όλο γεμάτο με καλλιέργειες, ενώ παλαιότερα είχε γίνει άγονο. Εκεί γέννησε δύο γιους, Χάρμο και Καλλίκαρπο.
Μετά από αυτό επισκέφθηκε άλλο νησί όπου και πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα, στην Σικελία, όπου, λόγω της αφθονίας των φρούτων στο νησί, και το πλήθος των κοπαδιών που βόσκουν εκεί, ήταν πρόθυμος να εμφανίσει στους κατοίκους της τις ευεργεσίες που ήταν να παραχωρήσει. Κατά συνέπεια, μεταξύ των κατοίκων της Σικελίας, ο Αρισταίος έλαβε ιδιαίτερη τιμή ως ήρωας θεός, ιδιαίτερα από εκείνους που συγκομίζουν τον καρπό της ελιάς.
Και τέλος, καθώς οι μύθοι λένε, επισκέφθηκε τον Διόνυσο στην Θράκη και μυήθηκε στις μυστικές ιεροτελεστίες του, και κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί έμαθε από τον Διόνυσο πολύ χρήσιμες γνώσεις.
Και μετά από κατοικία κάποια στιγμή στη γειτονιά του Αγίου Αίμου δεν είχε δει πάλι τους άνδρες, και έγινε ο αποδέκτης της αθάνατης τιμής όχι μόνο μεταξύ των Ελλήνων αλλά και μεταξύ των βαρβάρων της περιοχής. "
Πηγή
http://www.theoi.com/Georgikos/Aristaios.html
http://www.neokoroi.org/religion/gods/aristaios
http://www.mlahanas.de/Greeks/Mythology/AristaeusBosioLouvreLL51.html
http://www.hellenicaworld.com/Art/Paintings/en/GreekMythology.html
https://gr.pinterest.com/nessunessunos/%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CF%83-aristaios/?etslf=5061&eq=%CE%91%CE%A1%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%99%CE%9F%CE%A3
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου